Το βασικό συστατικό του μελιού είναι οι υδατάνθρακες σε ποσοστό που κυμαίνεται από 70-80%. Οι δύο βασικοί υδατάνθρακες είναι η φρουκτόζη και η γλυκόζη, σε ίση περίπου αναλογία. Στο μέλι υπάρχουν και άλλοι υδατάνθρακες σε μικρότερες ποσότητες. Στο μέλι υπάρχουν κατά μέσο όρο 0,17% μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Τα βασικότερα είναι το κάλιο, το νάτριο, το ασβέστιο, ο φωσφόρος και το μαγνήσιο. ο μέλι περιέχει ελάχιστες ποσότητες βιταμινών κυρίως Α1, Β1, Β6, Β12, C, D και E. Το νερό κυμαίνεται κατά μέσο όρο στο 16-17%. Το μέλι περιέχει πολύ μικρές ποσότητες πρωτεϊνών και ελεύθερων αμινοξέων. Η περιεκτικότητα του μελιού σε νερό εξαρτάται από τις κλιματολογικές συνθήκες στη χώρα παραγωγής του. Στην Κύπρο λόγω του ξηροθερμικού κλίματος, τα μέλια έχουν πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε νερό, γι’ αυτό και είναι παχύρρευστα.

Το μέλι, εκτός από άριστη φυσική γλυκαντική ουσία έχει και θεραπευτικές ιδιότητες λόγο των ενζύμων της μέλισσας, στα έλκη στομάχου, την αϋπνία, τους πονοκεφάλους, καρδιακές παθήσεις κα. Τα ένζυμα είναι οι μικροοργανισμοί που βρίσκονται στο μέλι παράγονται σχεδόν στο σύνολό τους από τους αδένες τους στομαχιού των μελισσών, και είναι αυτά που μετατρέπουν το νέκταρ και το μελίτωμα των εντόμων σε μέλι.

Αυξάνει τις αιμογλοβίνες του αίματος και συνεπώς τη μυϊκή δύναμη.

Στα παιδιά βοηθά στην οστεοποίηση (αφομοίωση του ασβεστίου από τις διάφορες τροφές που καταναλώνουμε) και σε εξωτερική χρήση έχει αντιβακτηριδιακές ιδιότητες.

Η ποιότητα του μελιού εξαρτάται από το μελισσοκόμο και τον εμφιαλωτή. Όταν εφαρμόζονται οι ορθές πρακτικές τόσο στη μελισσοκομία όσο και στην εμφιάλωση, η ποιότητα του μελιού παραμένει υψηλή, καθώς η γεύση, το άρωμα και το χρώμα του διατηρούνται αναλλοίωτα, όπως μας τα πρόσφερε η φύση.

Οι κύπριοι μελισσοκόμοι, εφαρμόζουν αυστηρά όλες τις μελισσοκομικές πρακτικές, καθώς υπόκεινται σε αυστηρούς ελέγχους από το Κρατικό Χημείο, και αυτό αποδείχτηκε στο ότι τα κυπριακά μέλια έχουν διακριθεί και διακρίνονται διεθνώς με βραβεία άριστης ποιότητας, καθώς και ότι είναι αποκλειστικά από μέλια ανθέων (νέκταρ).

Το καλύτερο μέλι γευστικά (θυμάρι, πορτοκαλιά, διάφορων ανθέων), είναι αυτό που μας αρέσει. Η ποιότητα καθώς και η θρεπτική του αξία παραμένει η ίδια. Βασική όμως προϋπόθεση είναι να έχει παραχθεί με ορθές μελισσοκομικές πρακτικές. Με τον όρο αυτό εννοούμε ότι ο μελισσοκόμος με την εργασία του δεν έχει προκαλέσει αλλοίωση στα φυσικά χαρακτηριστικά του μελιού.

Η κρυστάλλωση ή αλλιώς «Ζαχάρωμα» είναι μια φυσική ιδιότητα του μελιού και δεν αλλάζει καθόλου την θρεπτική του αξία. Οι βασικοί παράγοντες που συμβάλουν στην κρυστάλλωσή του, είναι η ποσότητα της γλυκόζης και του νερού πού περιέχει. Όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία της κρυστάλλωσης, το μέλι γίνεται παχύρευστο. Δηλαδή, αρχικά το μέλι βρίσκετε σε υγρή μορφή και κατά τη διάρκεια του χρόνου, κυρίως όταν έχουμε χαμηλές θερμοκρασίες, το μέλι κρυσταλλώνει. Έτσι, μέλια με υψηλή περιεκτικότητα σε γλυκόζη κρυσταλλώνουν πολύ γρήγορα (1-2 μήνες) π.χ. μελί πορτοκαλιάς, ενώ μέλια με χαμηλότερη περιεκτικότητα σε γλυκόζη κρυσταλλώνουν αργότερα π.χ. μέλι θυμαριού ή και καθόλου πχ. μέλι μελιτωμάτων.

Όταν το μέλι κρυσταλλώσει τότε το καταναλώνουμε κρυσταλλωμένο. Αν θέλουμε να το επαναφέρουμε στην αρχική του μορφή, μπορούμε να το ζεστάνουμε σε μπεν μαρί για λίγα λεπτά (43 βαθμούς Κελσίου).

– Βελτιώνει τη σωματική και διανοητική λειτουργία, αυξάνει την ικανότητα για εργασία, καταπραΰνει τα νεύρα και καταπολεμά την αϋπνία, ακόμα και την κατάθλιψη
– Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και προάγει την αποτοξίνωση του οργανισμού.
– Βελτιώνει την πεπτικότητα άλλων τροφών και ρυθμίζει την εντερική λειτουργία. Προάγει τα ωφέλιμα μικρόβια του εντέρου (προβιοτικά) και καταπολεμά τα παθογόνα που προκαλούν διαταραχές της θρέψης και μεταβολικό σύνδρομο.
– Μειώνει την κακή (LDL) και αυξάνει την καλή (HDL) χοληστερόλη. Μειώνει την αυξημένη χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια.
– Χρησιμοποιείται με επιτυχία και κατά της παχυσαρκίας (αυξάνει το μεταβολισμό, δίνει αίσθημα κορεσμού, παρέχει απαραίτητα θρεπτικά συστατικά) και κατά της νευρικής ανορεξίας (τονώνει τον καταπονημένο οργανισμό, αναπληρώνει τα θρεπτικά συστατικά).
– Χρησιμοποιείται κατά της αναιμίας
– Ρυθμίζει την αρτηριακή πίεση και τους ενδοκρινείς αδένες
– Τονώνει τη λίμπιντο (την ερωτική διάθεση) και αυξάνει τη γονιμότητα
– Απαραίτητη στους αθλητές για καλές επιδόσεις

Η ημερήσια συνιστώμενη δόση για ενήλικες είναι 20-40 γραμμάρια καθημερινά δηλαδή 3-5 κουταλάκια του γλυκού, ενώ για τα παιδιά είναι 1-2 κουταλάκια του γλυκού. Συνήθως δίνεται σε 2-3 δόσεις μέσα στην ημέρα. Ωστόσο, καθώς η λήψη της είναι ασφαλής μπορεί να ληφθεί 2-4 φορές ετησίως, κυρίως ανάμεσα από το χειμώνα και την άνοιξη ή από το καλοκαίρι και το φθινόπωρο.

Τρώμε γύρη καθημερινά, το πρωί, σκέτη ή με μέλι ή με μέλι και λίγο γιαούρτι ή μέσα σε λίγο χυμό πορτοκάλι και τουλάχιστον μισή ώρα πριν από κάποιο γεύμα.
Για αθλητές με έντονη προπόνηση η δόση μπορεί να τριπλασιαστεί, το ίδιο και σε άτομα με συγκεκριμένες παθήσεις μετά από συμβουλή γιατρού.

Λαμβάνουμε γύρη καθημερινά για τουλάχιστον 4 μήνες ως διατροφικό.

Αντενδείξεις: Δεν έχουν ταυτοποιηθεί. Η αλλεργία στο δηλητήριο της μέλισσας, θεωρείται μια σχετική αντένδειξη.

Εγκυμοσύνη: Οι έρευνες και οι πληροφορίες σχετικά με την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα κατά την εγκυμοσύνη και τη παραγωγή μητρικού γάλακτος είναι ανύπαρκτες. Ο βασιλικός πολτός φαίνεται πάντως να έχει κάποια θετική επίδραση στη γυναικεία ορμονική δραστηριότητα.

Αλληλεπιδράσεις: Υπάρχουν τεκμηριωμένες αναφορές για αίμα στα ούρα, επειδή ο βασιλικός πολτός φαίνεται να αλληλεπιδρά με την βαρφαρίνη.

Παρενέργειες: Σε πολλά άτομα που υποφέρουν από αλλεργίες, οι δερματικές δοκιμασίες ήταν θετικές για τον βασιλικό πολτό. Υπήρξαν και αναφορές για αυξημένες ανεπιθύμητες επιπτώσεις στο άσθμα, για υπερευαισθησία, ακόμα και για θάνατο.

Παιδιά
– με αναιμία
– που παρουσιάζουν καθυστέρηση στην ανάπτυξη
– που προετοιμάζονται για εξετάσεις
– που βρίσκονται στην ανάρρωση

Ενήλικες
– για την πρόληψη εποχιακών ιώσεων
– κατά της κατάθλιψης, άγχους, στρες
– κατά της δυσκοιλιότητας
– κατά της ανικανότητας και της στειρότητας
– κατά των συμπτωμάτων που σχετίζονται με την εμμηνόπαυση
– κατά της αθηροσκλήρωσης (έλεγχος των επιπέδων της χοληστερόλης)
– κατά της κόπωσης
– κατά του υποσιτισμού και της νευρικής ανορεξίας
– κατά του Parkinson
– κατά του Alzheimer
– κατά της υπέρτασης
– κατά του σακχαρώδη διαβήτη
– στα γηρατειά
– για ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και λόγω της αντιμικροβιακής δράσης (κυρίως έναντι στρεπτόκοκκων, σταφυλόκοκκων και Ε.coli)
– κατά του πονοκεφάλου
– μειώνει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου
– μειώνει τα επίπεδα χοληστερόλης
– κατά των καταγμάτων των οστών
– κατά των φλεγμονών
– βελτιώνει τη μνήμη ευεργετικό σε περιπτώσεις μειωμένης μνήμης
– κατά του άσθματος και των αλλεργιών

Ο βασιλικός πολτός, έχει χρώμα υπόλευκο ως υποκίτρινο, υγρή όψη και λαμπερή και ελαφρά κρεμώδη σύσταση. Η γεύση του είναι έντονα ξινή και καίει στο φάρυγγα.

Συντηρούμε το βασιλικό πολτό στην κατάψυξη και το διατηρούμε στο ψυγείο σε βαζάκι συνήθως 10γρ.

Δεν χρησιμοποιούμε μεταλλικό κουταλάκι αλλά πλαστικό. Υπάρχουν ειδικά κουταλάκια για το βασιλικό πολτό 250 ή 500 mg.

Η συνηθισμένη δόση κυμαίνεται από 250 mg, ανάλογα με το σωματικό βάρος και τις ανάγκες του ενήλικα και η λήψη του πολτού πρέπει να είναι καθημερινή για 3-4 μήνες.

Παίρνουμε τον βασιλικό πολτό το πρωί νηστικοί. Αν δεν μας αρέσει η γεύση, μπορούμε να τον προσθέσουμε σε ένα κουταλάκι με μέλι.